Au
començar, ua granha que's pausè sus ua tèrra estèrla. N'èra pas
ua granhassa, qu'èra autan grana com l'ungla deu dit pòc. N'èra
pas vestida d'aur o d'argent, mes d'un cresc prim e tendre. N'èra
pas coratjosa, com las qui uei e's deishan portar peu vent, mes
fibrilla e pauruga. Ua granha qui s'esconó devath la crosta de
brasa, qui vestiva lo monde d'aqueth temps. Atau esconuda que demorè
sègles e sègles de reng, en esperar l'òra bona.
Mantun
sègle après, ua lutz petita que's hasó vededera en aquera
escuranha. Que vadó a l'endret on s'esconó bèth temps a ua cèrta
granha. Millenaris que caló esperar abans qu'aqueth hiu de lutz e
vadossi lo far deu monde. Còp sec, quan lo hiu estó un flumi, la
lutz clarejanta que pujè dinc au cap de la soa volontat. E que
demorè atau apitada au mei haut, com lo messatgèr deu començar.
Adarron, un gassiton que's lancè peus exteriors. N'èra pas l'arbó
poderós que volèva estar. Qu'èra brisadís e vulnerable. Mes en
aqueth monde, arren ne'n podèva pas estancar la pravada.
De
sègles en sègles, lo gassiton que vadó ua tira, prima e
plegadissa. Aquera que vadó un arberòt, solide e huelhut. L'arberòt
que vadó un arbó, paradaire e brancut. E aqueste que podó tocar de
las brancas la lutz clarejanta. pr'amor qu'èra mei gran e qu'èra lo
solet sus la tèrra. Las soas arraditz qu'èran tant espandidas peu
monde que hasón vàder totas las sèrras, las comas e las montanhas,
deu penent mei doç dinc au som mei haut. Mes aquò n'estó pas la
fin de la soa pravada e l'espandida que's perseguí...
Mes
un dia que'n coneishó totun l'acabament. Quan las brancas
verdejantas e toquèn la lutz bèra, lo hum que vadó e un crit que's
hasó enténer. Ua canta planhiva que corró peu monde. L'arbó gran
que la cantava quan sentí la calor qui'u brutlava. Que n'avó ua
dolor de las granas de tan que'n plorè las purmèras gotas d'aiga.
Millenaris de reng, las brancas que plorèn com chorrèras e l'aiga
que comencè lo son viatge. De cada henalha que vadó ua mair, de
cada clòt ua mar e de cada perider ua mar grana. E quan l'arbó
atecat de tristèr e's pausè los uelhs de rusca sus aquera estenuda,
que s'estanquè de plorar. Que n'estó urós e que'n desbrembè la
dolor. La lutz que sentí la soa dolor e lo son gai e, curiosa, que's
lancè los arrais sus aquera vaduda. La soa fascinacion qu'èra
sancèra quan vedó la blava grana, la qui lusiva devath las soas
bailadas. De curiosèr, la lutz bèra que'n parlè dab l'arbó. Que
voló saber quin avèva hèit entà balhar au monde aquesta
espandida. Mes l'arbó n'ac sabèva pas e que l'arresponó simplament
: «Las causas mei doças que vaden sovent per escàs». En aqueth
dia, la tèrra e lo cèu qu'estón espartits. La lutz, qui sobirava
dab hautor suu monde, que causí lo cèu quan l'arbó acceptè la
tèrra. Tots dus en consentiment que prometón de respectar los
limites establits e qu'acceptèn que n'estossi atau dinc au cap.
